Norveški pisac i dramatičar: Jun Fose dobitnik je Nobelove nagrade za književnost

Norveški pisac i dramatičar Jun Fose dobitnik je Nobelove nagrade za književnost "zbog svojih inovativnih komada i proze koja daje glas neizrecivom", saopštila je danas Švedska kraljevska akademija, koja dodjeljuje nagradu.

Nagrada je vrijedna 11 miliona švedskih kruna ili oko milion dolara.

"Preplavljen sam emocijama i pomalo uplašen. Ovo vidim kao nagradu književnosti koja prije svega ima za cilj da bude književnost, bez drugih razmatranja", izjavio je Fose, koji je i pjesnik.

Fose /64/, koji piše na najmanje uobičajenoj od dvije zvanične verzije norveškog jezika, rekao je da nagradu smatra priznanjem tom jeziku i pokretu koji ga promoviše i da na kraju nagradu duguje samom jeziku.

Poznat kao "novi norveški", koji i koristi samo oko 10 odsto stanovništva zemlje, Foseova verzija jezika razvijena je u 19. vijeku sa ruralnim dijalektima u svojoj osnovi, što ga čini alternativom dominantnoj upotrebi danskog koja je uslijedila nakon 400 godina saveza sa Danskom.

Pored više od dvije desetine drama, ovaj pisac je u periodu od četiri decenije objavljivao i romane, eseje, zbirke poezije i niz knjiga za djecu.

Prema riječima njegovog izdavača, Foseova djela prevedena su na više od 40 jezika, a bilo je više od 1.000 različitih produkcija njegovih drama.

Ustanovljene voljom švedskog pronalazača dinamita i biznismena Alfreda Nobela, nagrade za dostignuća u književnosti, nauci i miru dodeljuju se od 1901. godine.

Nagrada za ekonomiju je kasniji dodatak koji je ustanovila Švedska centralna banka.

Pored nagrade za mir, nagrada za književnost je često izazivala najviše pažnje i kontroverzi, gurajući manje poznate autore u žižu javnosti, kao i podizanje prodaje knjiga za dobro uspostavljene književne superzvijezde.

Tokom godina, nagrada za književnost je obuhvatila ljude koji su daleko izvan tradicije romanopisaca, uključujući dramske pisce, istoričare, filozofe i pjesnike, a čak je otvorila novi teren sa nagradom kantautoru Bobu Dilanu 2016. godine.

Prošlogodišnju Nobelovu nagradu za književnost dobila je Eni Erno, za svoje uglavnom autobiografske knjige koje ispituju sjećanje i društvenu nejednakost, čime je postala prva Francuskinja koja je osvojila ovu najprestižniju svjetsku književnu nagradu.