Otkrivena nova planeta: Velika kao Jupiter, ali ima gustoću veću od olova

Astronomi su pronašli "svemirsku topovsku kuglu". Naime, otkrili su da oko zvijezde udaljene od nas nekih 730 svjetlosnih godina kruži egzoplanet veličine Jupitera, ali s nevjerovatnom gustoćom.

TOI-4603b ima masu od gotovo 13 Jupitera. To znači da ima gotovo 3 puta veću gustoću od Zemlje i nešto više od 9 puta veću od Jupitera. Dodatno, u jako je bliskom odnosu sa svojom zvijezdom. Napravi krug oko nje za samo 7.25 dana. Ovi podaci svrstavaju planet u malu, ali značajnu kategoriju svjetova koji prkose našem razumijevanju formiranja i evolucije planeta.  

"Radi se o jednom od najmasovnijih i najgušćih do sada pronađenih tranzitnih divovskih planeta", rekla je astronomkinja Akanksha Khandelwal s instituta Physical Research Laboratory u Indiji, a prenosi Science Alert.

Teoretski, zakoni fizike određuju ograničenje za masu planeta. To je zato što su, iznad određene kritične granice, temperatura i pritisak na jezgru dovoljni da pokrenu nuklearnu fuziju; proces zbijanja atoma pri kojem se stvaraju teži elementi. Minimalna masa za nastanak tog procesa kod zvijezde je 85 Jupiterovih - u tom trenutku se atomi vodika počinju spajati u helij.

Naučnici smatraju da je gornja masa za planet iznosi između 10 do 13 Jupiterovih masa. A objekti koji se nalaze između tog raspona spadaju u smeđe patuljke koji nemaju dovoljno mase za fuziju vodika, ali njihove jezgre mogu stvoriti deuterij, teški izotop vodika kojem nije potrebno toliko topline i pritiska.

Zvijezde se formiraju od "vrha prema dolje", kada se gusta nakupina u molekularnom oblaku uruši pod djelovanjem gravitacije i formira protozvijezdu koja zatim raste grabeći materijal iz okružujućeg oblaka. Preostali prašina i plin formiraju planete. Njihovo rađanje počinje "odozdo prema gore" jer se komadići prvo počnu spajati, da bi na kraju formirali veće nakupine koje prerastu u planete, prenosi Index.hr.

Smatra se da se smeđi patuljci (nebesko tijelo mnogostruko veće od planeta, ali ne dovoljno masivno da bi u svom središtu pokrenulo nuklearne reakcije) formiraju poput zvijezda, od nakupine molekularnog oblaka koji se urušava pod djelovanjem gravitacije. Obično se nalaze u orbiti oko zvijezda na prilično velikoj udaljenosti koja iznosi najmanje pet astronomskih jedinica (AJ); što je pet puta više od udaljenosti između Zemlje i Sunca.