Fudbalske tragedije: Ajbroks, Lima, Hejsel, Hilsboro, Indonezija...

Fudbal kao najvažnija sporedna stvar na svetu trebalo bi da donosi radost i zabavu za milione navijača širom svijeta.

Nažalost ovaj sport "kumovao" je brojnim katastrofama na svim planetarnim meridijanima.

Tragedija u Indoneziji u provinciji Istočna Java, gdje su u stampedu navijača poginule 174 osobe, posljednja je u nizu.

Evo pregleda nekih od najvećih tragedija:

Škotska (April, 1902)

Prva katastrofa na stadionu Ajbroks dogodila se 5. Aprila 1902. godine kada je poginulo 25 navijača, a više od 500 povrijeđeno, nakon što je došlo do urušavanja tribine tokom utakmice između Škotske i Engleske.

Peru (Maj 1964)

Katastrofa na Nacionalnom stadionu u Limi 24. maja 1964. godine najgora je u istoriji fudbala. Tragedija se dogodila tokom utakmice između Perua i Argentine. Nepopularna odluka sudije razbjesnila je peruanske navijače, koji su odlučili da utrče na teren. Policija je uzvratila ispaljivanjem suzavca u masu, što je izazvalo masovni egzodus. Umrli su uglavnom ljudi koji su patili od unutrašnjeg krvarenja ili gušenja. Zvanični broj poginulih je 328, ali se smatra da je bilo i mnogo više pošto smrtni slučajevi od vatrenog oružja nisu uračunati u zvanične procjene.

Škotska (Januar, 1971)

Nova katastrofa na stadionu Ajbroks u Glazgovu odnijela je 66 žrtava. Dogodila se 2. januara 1971. na izlaznom stepeništu dok su navijači pokušavali da napuste stadion. Bilo je to tokom gradskog derbija Old Firma između Rendžersa i Seltika, kome je prisustvovalo više od 80.000 navijača. U 90. minutu Seltik je poveo sa 1:0, ali je u poslednjim trenucima meča Rendžers izjednačio. Istraga je pretpostavila da je, dok su hiljade gledalaca napuštale stadion, neko možda pao, što je izazvalo kolaps i ogromnu lančanu reakciju nagomilavanja ljudi.

Rusija (Oktobar, 1982)

Na centralnom stadionu "Vladimir Ilič Lenjin" u Moskvi, sadašnjem stadionu Lužnjiki, 20. oktobra 1982. godine po završetku utakmice Kupa UEFA između fudbalera Spartaka i holandskog Harlema dogodila se jedna od najvećih sportskih tragedija u istoriji Sovjetskog Saveza. U stampedu domaćih navijača smrtno je stradalo 66 osoba. Broj smrtnih slučajeva u ovoj nesreći zvanično je otkriven tek sedam godina kasnije.

Engleska (Maj 1985)

Najmanje 56 ljudi je poginulo, a više od 200 povređeno kada je izbio požar na tribinama na stadionu u Bredfordu tokom utakmice treće engleske lige između Bredforda i Linkoln Sitija.

Belgija (Maj 1985, Hejsel)

Jedna od najvećih tragedija u organizaciji UEFA dogodila se uoči finala Kupa šampiona 1985. godine u Briselu između Juventusa i Liverpula kada su engleski huligani izazvali narede na tribinama stadiona Hejsel i tom prilikom poginulo je 39 navijača, uglavnom Italijana, a više od 600 je povrijeđeno.

UEFA je tada uvela neograničnu zabranu učešća u svim evropskim takmičenjima za sve engleske klubove, pri čemu je Liverpul najprije isključen na dodatne dvije godine, da bi kasnije kazna bila smanjena na jednu dodatnu godinu u odnosu na druge engleske klubove. Takođe, 14 navijača Liverpula proglašeni su krivima za ubistvo iz nehata i svaki je osuđen na šest godina zatvora. Katastrofa je kasnije opisana kao "najmračniji čas u istoriji UEFA takmičenja".

Nepal (Mart 1988)

U stampedu koji je nastao zbog oluje sa gradom, kada se masa navijača krenula prema zaključanim izlazima na nepalskom nacionalnom fudbalskom stadionu u Katmanduu, poginulo je više od 90 navijača.

Engleska (April 1989, Hilsboro)

Katastrofa na stadionu Hilsboro dogodila se 15. aprila 1989. tokom polufinala FA kupa između Liverpula i Notingem Foresta u Šefildu, na sjeveru Engleske. Ljudi su bukvalno bili zgnječeni uz ograde dok su drugi navijači pokušavali da uđu na tribinu. Od onih koji su umrli, 78 je bilo starosti 30 godina ili mlađe, a 38 su bila djeca ili tinejdžeri.

Tog dana su preminule 94 osobe, a narednih dana i godina brojka se popela na 97 stradalih navijača Liverpula, a ukupno je povrijeđeno 766, što je najveći broj poginulih na jednom sportskom događaju u Velikoj Britaniji.

Francuska (Maj 1992)

Tribina na stadionu Furijani u Bastiji srušila se 5. maja 1992. prije polufinala Kupa Francuske između Bastije i Olimpika iz Marselja, pri čemu je 18 navijača poginulo, a više od 2.300 povrijeđeno. U znak sjećanja na žrtve Francuski parlament je usvojio zakon o zabrani odigravanja profesionalnih utakmica na taj datum.

Gvatemala (Oktobar 1996)

Ukupno 82 osobe su poginule, a najmanje 147 je povrijeđeno kada je lavina navijača srušila dio tribine i stepenica na kvalifikacionoj utakmici za Svjetsko prvenstvo između Gvatemale i Kostarike u Gvatemala Sitiju.

Južna Afrika (April 2001)

Najmanje 43 osobe su stradale kada su fudbalski navijači pokušali da se probiju na tribine stadiona Elis Park u Johanesburgu usred utakmice južnoafričke lige.

Gana (Maj 2001)

Privližno 126 ljudi poginulo je u stampedu na glavnom fudbalskom stadionu u Akri kada je policija ispalila suzavac na navijače koji su se pobunili u jednoj od najgorih fudbalskih katastrofa u Africi i svijetu.

Obala Slonovače (Mart 2009)

Najmanje 19 ljudi poginulo je tokom stampeda na stadionu Feliks Houfue-Boanji u Abidžanu prije kvalifikacione utakmice za Svjetsko prvenstvo između Obale Slonovače i Malavija.

Egipat (Februar 2015)

Velika tragedija dogodila se 8. februara 2015. u Kairu kada je u stampedu navijača na stadionu "30. jun" poginulo 28 osoba tokom prvenstvene utakmice između dva kluba iz Kaira, Zamaleka i ENPPI-a. Većina stradalih je zgnječena na smrt i ugušena kada je krenula lavina ljudi nakon što je policija upotrijebila suzavac da rastjera navijače koji su pokušavali da uđu na stadion.